Osmanli bürokrasisinin korumasindaki zulmün üzerine korkusuzca giden Zalali, Toroslarda bir mite dönüsür; derebeyin, eskiyanin korkulu rüyasi olur. Öte yandan kiyici ve acimasiz serüvenin icinde yeseren ask da gelecegin umududur.
Benzersiz bir serüveni doganin diliyle yazan Turan Ali Caglar, bazi cikar odaklarinca körüklenen Türk-Ermeni sorununu da hümanist bir bakisla ele aliyor.
Zalali evinin önüne sebze fideleri dikiyordu. O sirada Leon, Agop ve Nubar geldiler. Selam vererek oturdular. Zalalinin kahve icme önerisine aldirmadilar. Leon, Müslümanligimizi kabul etmedi sancak meclisi. Sancagin vergileri azalmis da, bizden aldiklari Bedeli askeriye vergisini kaldirmayacaklarmis. Mutasarrif diyor ki; Müslüman olmaniza, adlarinizi degistirmenize bir sey demem. Fakat daha önce ödediginiz vergiyi sürdüreceksiniz. Yahu böyle sey olur mu Bunlar bizim altin ambarimiz oldugunu mu saniyor Su dag basinda bilegimizle gecinen yoksul ustalar oldugumuzu bilmiyorlar mi
Sustu. Bir dakikaya yakin kimseden ses cikmadi. Zalali neden sonra, Ne bileyim Emmi. Sehir adamlarinin oyunlarina aklim ermez. Senin anlattigina göre bu isler, mebus mu ne karin agrisi, o herifin basinin altindan ciksa gerek. Bekleyelim bakalim ne olacak dedi. Agop, Degirmen asagida kaldigi icin tapunun icine girmiyor. Onu da icine aldirsalardi, öteki iki müslüman köyünün tarlalari da tapunun icine girecekti. Tabii, o kadarini göze alamadilar. Gücleri ancak biz gariban Ermenilere yetti. Senin degirmen duracak amma suyunu keserlerse ne yapacaksin deyince Zalali icini cekti. Nice zaman önce beladan kacayim diye karar almistim. Ne kadar kacsam da bela beni arayip buluyor. Kerimlerli Kadir Emmi böyle olacagini söylemisti. Ne yapayim Agop Kardas. Karacaoglanin dedigi gibi; Yigidin alnina yazilan gelir der, basimin caresine bakarim, dedi.
